เนื่องจากสถานการ์ณ โควิด - 19 ในปัจุบัน จากการสำรวจของการทำงานร่วมกับชุมชน ตำบลแม่ศึก จังหวัดเชียงใหม่ พบว่า ช้างและคนเลี้ยงช้างที่ทำงานในปางช้างสำหรับการท่องเที่ยว ต้องกลับบ้าน เพราะปางช้างจำนวนมากต้องปิดกิจการลงจากผลกระทบของ COVID 2019
เฉพาะในพื้นที่ตำบลแม่ศึก อำเภอแม่แจ่ม มีช้างที่เดินทางกลับบ้านแล้ว ณ สิ้นเดือนมีนาคม. จำนวน 82 เชือก. กระจายอยู่ใน 5 ชุมชน. ได้แก่ ห้วยผักกูด(40) นากลาง(20) แม่สะต๊อบ(8) สบแม่สะต๊อบ(4) แม่จุมสาม(10)
ชุมชนที่มีคนเลี้ยงช้างมากที่สุด คือ บ้านห้วยผักกูด มีช้างกลับมาแล้ว 40 เชือก และหากช้างทั้งหมดกลับมาจะมีช้างในชุมชนนี้ 60 เชือก ซึ่งจะทำให้มีจำนวนช้างรวมในพื้นที่รวมประมาณ 100 ตัว
ชาวปกาญอหรือกะเหรี่ยงมีภูมิปัญญาในการเลี้ยงช้าง ในอดีตช้างพวกนี้รับจ้างชักลากไม้ในป่า รัฐปิดสัมปทานป่า ครอบครัวคนเลี้ยงช้างจึงต้องพาช้างไปทำงานในปางช้าง ปางช้างจะจ่ายค่าจ้างให้กับครอบครัวและจัดหาอาหารให้กับช้าง
ปีที่ผ่านมาการท่องเที่ยวซบเซาจากวิกฤติเศรษฐกิจโลก นักท่องเที่ยวลดลง และตั้งแต่ปลายมกราคม โรคระบาดทำให้การท่องเที่ยวหยุดชะงัก. ปางช้างรายย่อยๆ ไม่สามารถแบกภาระค่าใช้จ่ายและต้องปิดตัวลง ทำให้ช้างและครอบครัวจำต้องเดินทางกลับไปยังชุมชนอย่างไม่มีทางเลือก โดยหวังว่าจะไปอาศัยอาหารทั้งจากธรรมชาติและผลิตผลเกษตรในพื้นที่
ช้างต้องการอาหารที่เป็นหญ้าสดหรือที่ทางวิชาการเรียกว่าอาหารหยาบ 60-70%. พืชอาหารเสริม เป็นผักผลไม้ตามฤดูกาล 20-30% กลุ่มอาหารวิตามินและเกลือแร่ อีกประมาณ 5-10% ช้างวัยต่างๆ ต้องการอาหารในปริมาณที่แตกต่างกัน โดยช้างที่โตเต็มที่ต้องการอาหารมากถึง 300 กก.ต่อวัน.
ในช่วงนี้เป็นฤดูแล้งพืชอาหารในธรรมชาติมีอยู่อย่างจำกัด มีเพียงต้นข้าวโพดหวานที่หักฝักแล้วเป็นแหล่งอาหาร และกำลังจะหมดไปในอีก 1 เดือนข้างหน้า. ต้องจัดซื้ออาหารจากพื้นที่ไกลๆ ซึ่งค่าอาหารสำหรับช้าง 1 ตัวอยู่ระหว่าง 10,000-15,000 บาทต่อเดือน. บางคนได้รับเงินจากปางช้างเพื่อเดินทางกลับบ้าน 10,000 บาท และคนคนก็ไม่ได้รับเงินช่วยเหลือใดๆ เงินสะสมที่มีอยู่ก็ไม่สามารถเลี้ยงดูช้างไปได้นานนัก
หากไม่สามารถจัดหาพืชอาหารได้ พื้นที่ป่าที่มีอยู่จะไม่สามารถที่จะรองรับความต้องการอาหารของช้างเหล่านี้ได้ ซึ่งจะส่งผลให้เกิดความเสื่อมโทรมของป่าต้นน้ำและป่าใช้สอย ตามมาด้วยปัญหาการขาดแคลนน้ำ ไม้ใช้สอยและอาหารธรรมชาติของชุมชน
ความช่วยเหลือในการจัดหาอาหารให้กับช้างในเบื้องต้น เพื่อให้ช้างมีชีวิตรอด ไม่เกิดการทำลายทรัพยากรป่าต้นน้ำและป่าใช้สอย รวมถึงการแย่งชิงพืชอาหารกับคนและสัตว์อื่น